Tysiąc i jedna noc w ogrodzie

Taki ogród ma być namiastką raju, oddziaływać na ciało i duszę. Najsławniejszym arabskim ogrodem świata jest Alhambra, warowny zespół pałacowy w Grenadzie w andaluzyjskim regionie Hiszpanii, zbudowany w latach 1232–1273 i rozbudowywany do XIV wieku. Ten niezwykły zabytek arabskiego budownictwa w Europie, składa się z pałacu z kilkoma dziedzińcami i dekorowanymi salami, Alkazaby, Generalife – letniej rezydencji z ogrodami oraz z samych ogrodów znajdujących się na całym wzgórzu. Wewnątrz jest Patio de los Leones (podwórze lwów) z wodotryskiem opartym na 12 królach zwierząt. Oczywiście nie jesteśmy w stanie w żaden sposób dorównać tej niezwykłej enklawie zieleni, ale możemy się nią zainspirować. Wyzwanie nie jest łatwe także dlatego, że sztuka komponowania arabskich aranżacji nie może być przypadkowa. Sam styl przypomina bardziej suchy ogród, dominują tu duże powierzchnie grabionego piasku przypominające falującą wodę, gdzieniegdzie znajdują się spore głazy symbolizujące wyspy, całość dopełniona jest żwirem, który naśladuje morza.

Życiodajna woda

W ogrodzie arabskim woda odgrywa ogromne znaczenie, jest wszechobecna. Wynika to z historii ogrodów – w krajach o potężnym niedoborze wody na enklawy zieleni stać było tylko najbogatszych, to oni mogli pokusić się o wybudowanie systemów nawadniających zieleń. Ogród był więc luksusem możnych. Największe zielone przestrzenie były zatem związane z wielkimi dworami królewskimi: w Kairze, Damaszku, Grenadzie czy Bagdadzie. To właśnie w nich światowej sławy ogrodnicy urządzali prawdziwe salony zieleni, z których korzystał władca i jego rodzina.

Ogrody islamu

Ogrody arabskie były budowane na planie kwadratu lub prostokąta. Jeżeli więc zdecydujemy się na taka stylistykę, nie wolno nam o tym zapomnieć. Kolejnym ważnym zabiegiem architektonicznym stosowanym do dziś w naszych ogrodach inspirowanych ogrodami islamu jest podział na małe obszary. Każdy zakątek naszej działki powinien mieć więc inny roślinny motyw przewodni i czemu innemu służyć. Znajdziemy tu więc miejsce do odpoczynku oraz do przechadzek, a także takie, które jest przeznaczone na spożywanie posiłków na świeżym powietrzu. Arkady, drzwi i okna traktowane są jako elementy przyciągające wzrok. Ogród arabski charakteryzuje zwarta kompozycyjnie całość, złożona z wnętrz przeciwstawionych krajobrazowi. Ustawiania fi gur zabrania Koran, dlatego typowymi ozdobami w tej poetyce są baseny, ławki i donice z roślinami. Dominuje ornamentyka abstrakcyjna – plecionki, łuki rzeźbione w delikatne, ażurowe koronki, ozdobne napisy kaligrafi czne. Ogród arabski ma oddziaływać na ciało i duszę, wzbudzać emocje. Liczy się tu wartość symboliczna. Symbolem jest nie tylko woda, ale też geometria, ład i harmonia, jako odbicie raju.

Roślinność rodem z Alhambry

Typowy ogród arabski obfi tuje w liczne gatunki roślin. Możemy go obsadzić takimi drzewami jak: brzoskwinia, cedr, cyprys, cytryna, eukaliptus, granat. Oczywiście większość z nich nie utrzyma się w naszym klimacie – rozwiązaniem będzie więc posadzenie ich w donicach i na czas chłodny wnoszenie do ciepłych pomieszczeń. Powinny się natomiast przyjąć krzewy takie jak bukszpan, cis czy jaśmin. Nie bójmy się też kwiatów, doskonale zakwitną nam: fi ołek, goździk, hiacynt, lilia czy mak. Altany natomiast warto obsadzić pospolitym bluszczem. W ogrodzie arabskim, podobnie jak w przestrzeni śródziemnomorskiej, doskonale sprawdzi się miniwrzosowisko. Dobór i sposób sadzenia nie jest przypadkowy, wszystko jest dokładnie przemyślane. Przede wszystkim dominuje tu barwa zielona, kwitnące krzewy i byliny pojawiają się sporadycznie i są raczej kolorowym akcentem. Pamiętajmy jednak, że dzięki minimalizacji roślinności, surowej kompozycji ogród będzie łatwiejszy w prowadzeniu. Przy obsadzaniu naszej przydomowej przestrzeni roślinnością kierujmy się więc zawsze zasadą złotego środka. Mniej znaczy wygodniej oraz mniej znaczy bardziej stylowo.

Urok tkwi w detalach

Aby nasz ogród był jak najbardziej wierny swoim pierwowzorom, proponujemy wprowadzić urocze detale, które świetnie nawiążą do klasyków. Alejki w tym celu możemy wysypać białym żwirem, w sposób ściśle zaplanowany ustawiamy efektowne głazy, a w pobliżu domu sadzimy agawy w donicach. W epicentrum zielonej enklawy warto umieścić altanę. Przestrzeń w niej powinna być maksymalnie zagospodarowana. Zdobnictwo i materiały – dobrej jakości, wyszukane. Taka aranżacja świadczy o jednym – możemy jedynie nieśmiało podejmować próbę naśladowania ogrodów arabskich, starając się stosować podobny lub zbliżony dobór materiałów i gatunków, jak czynili to dawni mistrzowie. A efekt? Z tym bywa już różnie...